Imprezy towarzyszące obchodom „Żołnierzy Wyklętych”

Poza głównymi obchodami Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”, które odbyły się 28 lutego i 1 marca, w bieżącym roku zrealizowano szereg przedsięwzięć towarzyszących, których głównymi organizatorami byli: Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Środowisko 5. Pułku Strzelców Konnych AK w Dębicy oraz Katolickie Centrum Edukacji KANA w Dębicy.

 

2 marca rozstrzygnięto pierwszą edycję konkursu wiedzy historycznej pn. „Wilczymi Śladami”, który zorganizowało Katolickie Centrum Edukacji KANA w Dębicy we współpracy z Miastem Dębicą i Powiatem Dębickim. Podczas uroczystego podsumowania i wręczenia nagród wystąpiła dębicka Grupa SAFO. Laureaci konkursu oraz młodzież szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych obejrzeli także film Sławomira Górskiego „Wolność i Niezawisłość. Ostatnia nadzieja”. Z prelekcją historyczną wystąpił także pracownik rzeszowskiego Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej Zenon Fajger.

 

20 marca miała miejsce promocja książki Jadwigi Lazarowicz, żony Adama Lazarowicza „Klamry”, pt. „Stracony dom”. Jadwiga Lazarowicz (1898-1985), była żołnierzem AK ps. „Aldona”. W czasie wojny jej mąż był komendantem dębickiego Obwodu AK, a po wojnie wiceprezesem IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. Został zamordowany 1 marca 1951 roku.

Stracony dom Jadwigi Lazarowicz to prawie raport z przeżyć kobiety, żony stojącej wytrwale u boku męża w czasie jego konspiracyjnej służby oraz matki troszczącej się o dzieci, gdy jej mąż -ojciec jest ścigany, a potem uwięziony przez UB. Jest w tym przekazie świadectwo pokolenia, którego dom rodzinny był katolicki i polski, i stanowił duchową twierdzę do której okupanci mogli się włamywać, plądrować, wyrywać dokumenty, ale dom trwał, bo zbudowany był na etosie prawdy, piękna, miłości i powinności. W domu tym służąca była przyjaciółką, osierocony chłopiec- własnym synem. To księga o duchu pokolenia Niezłomnych, które przez okupację niemiecką przeszło mocno wyszczerbane, ale mocarne, potem zaś – w czasie okupacji sowieckiej – podane zostało niezwykłej próbie wierności imponderabiliom.

prof. Wiesław Jan Wysocki (UKSW)

Podczas spotkania zaprezentowany został także film w reżyserii Wojciecha Wojnicza pt. „Tajemnice Cmentarza Osobowickiego”. Reportaż opowiada o pracach ekshumacyjnych prowadzonych przez zespół ekspertów pod kierownictwem prof. Krzysztofa Szwagrzyka na wrocławskim Cmentarzu Osobowickim. To tam spoczywają szczątki m.in.: Ludwika Marszałka, Jana Klamuta i Stanisława Dydo – przywódców dolnośląskich struktur Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”, pochodzących z powiatu dębickiego.

Podczas wideokonferencji nawiązano transmisję on line z dziećmi Jadwigi i Adama Lazarowiczów: najstarszym synem – Zbigniewem oraz córką Danutą Iwan, którzy podzielili się swoimi wspomnieniami z czasów „kiedy Gumniska były stolicą powiatu”. Uczestnicy spotkania mieli także okazję do bezpośredniego zadania pytań gościom wideokonferencji.

Zwieńczeniem obchodów był wykład otwarty zorganizowany 23 marca przez Katolickie Centrum Edukacji KANA oraz Parafię Matki Bożej Anielskiej. Wykład wygłosił ks. prof. dr. hab. Bogdana Stanaszka z Uniwersytetu Papieskiego w Krakowie. Przedmiotem rozważań księdza profesora był temat: „Represje UB wobec byłych żołnierzy AK w północnej części powiatu dębickiego w czasach stalinowskich”.